Szanowni Państwo,
dość powszechnie spotykam się z poglądem, że polszczyzna powstała w oparciu o dialekt wielkopolski i małopolski przy niewielkim udziale mazowieckiego. Co było powodem, że to właśnie te, a nie inne dialekty (np. brak udziału dialektu śląskiego) stały się podstawą polszczyzny ponadregionalnej?
Łączę wyrazy szacunku i serdeczne pozdrowienia,
Filip Cerkaski

Od długiego czasu nurtuje mnie używanie „na”, „w”, „we” w nazwach państw i miast. W większości używamy „w” lub „we” — w Polsce, w Holandii w Szwecji...., lub we Włoszech, we Francji (tu rozumiem, że początek nazwy ma 2 spółgłoski, z czego pierwsza jest „w” lub podobna w wymowie „f”).

Czasem słyszymy, i to chyba nie jest poprawne, na Chorwacji, ale już na Islandii chyba jest OK (no bo to wyspa), tak jak np. na Sycylii.

Jest też jedna anomalia językowa, odkąd pamiętam mówimy na Węgrzech i tu zupełnie nie wiem dlaczego. Czy mogłabym prosić o wyjaśnienie różnic.

Pozdrawiam

Dominika

Szanowni Państwo!
Znam zasady, na jakich zaimek się łączy się z czasownikiem, szczególnie na końcu zdania. Czy dotyczy to też zdań złożonych i czy należy zawsze mechanicznie przestawiać się przed czasownik, np. na końcu zdania składowego w zdaniu złożonym? „Dzięki temu nauczyłam się, jak wiązać krawat” – czy się musi powędrować przed czasownik, nawet jeśli ucierpi na tym melodia zdania? A może można pozostawić to wyczuciu osoby piszącej?
Agnieszka Kajak

Czy można uznać za poprawne wyrażenie robienie, co się da? Wątpliwość bierze się z tego, że o ile robić łączy się z biernikiem (robić co), o tyle robienie już z dopełniaczem (robienie czego). Jednak robienie, CZEGO się da brzmi chyba zbyt dziwnie.

Dzień dobry,

nurtuje mnie kwestia pisowni zaimków osobowych i dzierżawczych. Czy zawsze należy pisać je wielką literą, gdy zwracamy się do adresata listu/e-maila? Wydaje mi się, że gdy zwracamy się na przykład do osoby, która wyrządziła nam krzywdę, to nie jesteśmy zobowiązani do zachowania formy grzecznościowej. Napisałabym zatem „Życzę ci, kanalio, by spotkała cię podobna przykrość”, ale nie jestem pewna swojej racji.

Serdecznie pozdrawiam!

Jaka jest etymologia słowa ciuch? Czy to prawda (jak chce Wikipedia), że to jidyszyzm?

Dzień dobry.

Ostatnio coraz częściej spotykam się z użyciem słowa hardy w języku polskim w znaczeniu czegoś trudnego lub w znaczeniu intensywności (generalnie grupa znaczeń o pochodzeniu z angielskiego słowa hard). Nie zgadza się to jednak ze słownikową definicją przymiotnika hardy w słowniku PWN to jest (na chwilę obecną) dumny lub butny.

Kiedy można uważać, że dane znaczenie słowa w języku polskim uległo rozszerzeniu i w ramach mowy potocznej nie jest błędnie używane?

Dzień dobry,

mam pytanie o odmianę rzeczownika przyjaciel w liczbie mnogiej. Czy nie można byłoby jako formę wariantywną dopuścić odmianę: przyjacieli, przyjacielom, przyjacielami, przyjacielach? Obecne formy, które uważa się za jedynie poprawne, są nieregularne i — moim zdaniem — pretensjonalne. Czy nie wystarczy dobra wola jezykoznawców, żeby uznać tę drugą odmianę za równie poprawną i tym samym ułatwić życie użytkownikom polszczyzny?

Szanowna Poradnio,
mam kłopot z przecinkami w zdaniach:

1. Wskaż dwa zwierzęta – takie, które znasz najlepiej, i takie, które znasz najgorzej.
2. … konstruowanie wypowiedzi tak, by wywód podany był bez końcowego wniosku i by pozostawić wrażenie, że….

Czy w zdaniu pierwszym poprawnie postawiono przecinek przed i takie? A czy w drugim na pewno powinien być pominięty przed i by?
Pozdrawiam i dziękuję
Grażyna

Szanowni Państwo,

ciekawi mnie zagadnienie z pogranicza języka i prawa, a niektórzy sądzą, że także feminizmu. Czy kobieta naczelnik urzędu skarbowego, która jest organem podatkowym, powinna pisać o swoich czynnościach, używając rodzaju żeńskiego (np. jako organ pierwszej instancji zdecydowałam, ustaliłam, wszczęłam), czy męskiego (zdecydowałem, ustaliłem, wszcząłem)? Czy w tym przypadku o rodzaju, jakiego używa, decyduje jej płeć, czy funkcja, jaką pełni?

Z wyrazami szacunku